TSRS (Türkiye Sürdürülebilirlik Raporlama Standartları) Nedir?

TSRS Nedir?

TSRS, Türkiye’de yer alan işletmelerin sürdürülebilirlik raporu yayınlarken uyması gereken standartları ifade eder. TSRS ve uygulama kapsamı, 28.12.2023 tarihinde Resmi Gazete’de yayınlanıp 1 Ocak 2024 itibariyle TSRS standartlarında raporlama, kapsam içerisindeki tüm firmalar için zorunlu hale gelmiştir.

Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu (KGK) tarafından yayınlanan TSRS’nin ana amacı firmaların çevresel, sosyal, ve yönetişim performanslarının şeffaf ve hesap verebilir şekilde raporlanmasıdır. Böylelikle yatırımcı ve tüketiciler, şirketlerin sürüdürülebilirlik performansını kapsamlı şekilde görerek daha bilinçli aksiyon alabilirler.

TSRS, TSRS S1 ve TSRS S2 olarak iki ana bölümden oluşur.

• TSRS S1, firmaların ESG alanlarındaki risk ve fırsatları nasıl yönettiğini açıklamasını sağlar. Şirketlerin uzun vadeli sürdürülebilirlik performansları ve uzun vadeli finansal etkileri hakkında bilgi verir.

• TSRS S2, doğrudan iklim değişikliği ve sera gazı emisyonları gibi konulara odaklanır.

Bu bölümler Uluslararası Sürdürülebilirlik Standartları Kurumu (ISSB) tarafından oluşturulan IFRS S1 ve IFRS S2 standartları temel alınarak geliştirilmiştir. Bu şekilde Türkiye’deki sürdürülebilirlik raporlama sisteminin uluslararası standartlara entegre olmasını sağlar.

TSRS Kapsamına Kimler Giriyor?

TSRS raporu hazırlamak ve paylaşmak belli finansal ve operasyonel kriterleri aşan şirketler için zorunludur.

Aşağıdaki kriterlerden en az ikisini üst üste iki yıl aşan şirketler TSRS kapsamına girer:

• Toplam varlık (aktif büyüklük) 500 milyon TL üzeri

• Yıllık net satış hasılatı 1 milyar TL üzeri

• Çalışan sayısı 250 kişi üzeri

Bunun yanında:

• Borsa İstanbul’da işlem gören şirketler,

• BDDK’ya tabi bankalar da TSRS kapsamındadır. (TMSF kapsamındaki bankalar hariç)

Eğer bir firma belirlenen eşik değerleri %20 altında kalırsa veya iki sene boyunca bu kriterleri karşılayamazsa, TSRS zorunluluğu ortadan kalkar.

TSRS’nin Şirketler İçin Önemi

Peki TSRS şirketler için neden önemli?

Şeffaflık ve Güven

TSRS’ye uyum sağlayan şirketler daha şeffaf ve sürdürülebilir bir finansal yapı oluşturdukları için yatırımcılar ve paydaşlar için daha cazip hale gelir.

Regülasyonlara Uyum

Standartlara uyum sağlayan firmalar AB’nin CSRD (Kurumsal Sürdürülebilirlik Raporlama Direktifi) ve CSDDD (Kurumsal Sürdürülebilir Özen Yükümlülüğü Direktifi) gibi uygulamalarına önceden adapte olmuş olur.

Yatırımcı Çekme

TSRS standartlarında raporlama yapmak yeşil finansman ve sürdürülebilirlik teşviklerine erişimi kolaylaştırır..

Prestij ve Rekabet

TSRS firmaların karbon ayak izi yönetimini güçlendirerek regülasyonlara uyum sağlamalarını kolaylaştırırken, çevresel etki yönetimini iyileştirerek prestij bazında rekabet avantajı sağlar.

TSRS’nin kritik etkilerinden biri de başta AB firmalara ile iş ortaklığı yürüten şirketler olmak üzere rekabet ortamını daha eşit hale getirmesidir. 

TSRS kapsamında olmayan firmalar da bu standartlarda rapor hazırlayabilirler. Bu şekilde hem uluslararası regülasyonlara uyum sağlayıp hem de yukarıda bahsi geçen rekabet avantajlarından faydalanmak mümkün.

TSRS ile Şirketinizi Bekleyen Yükümlülükler

TSRS kapsamına giren firmalar her sene başında önceki senenin TSRS raporunu yayınlamak zorundadır. (2025 yılında firmaların 2024 yılına ilişkin ilk TSRS raporlarını hazırlaması gerekiyor) Rapor firma çalışanları veya danışman firmalar tarafından hazırlanabilir. Raporların, oluşturulduktan sonra KGK sitesinde yayınlanan yetkilendirilmiş denetim kuruluşları tarafından doğrulanması gerekir.

Firmaların bu yükümlülüklere daha kolay uyum sağlaması için uygulamanın ilk 2 yılı kapsamdaki firmalara bazı imtiyazlar verilmiştir:

• 2024 yılı özelinde firmaların, önceki yıllarla karşılaştırmalı analiz ve raporlama yapmasına gerek yoktur.

• 2024 yılından itibaren uygulamanın ilk 2 yılında firmaların raporlarına Kapsam-3 (Scope-3) emisyonlarını dahil etme zorunluluğu bulunmamaktadır.

• Firmaların 2024 yılından itibaren ilk iki raporu, firmanın yıllık finansal raporlarıyla birleşik hazırlanabilir.

TSRS Raporu Nasıl Hazırlanır?

Firmalardan hazırladıkları raporlarda temel olarak 4 konuda açıklama yapmaları beklenir:

Yönetişim

Firmalar sürdürülebilirlik alanındaki risk ve fırsatları izleyen yönetişim yapılarını açıklamak durumundadır. Bu şekilde firmaların sürdürülebilirlik konusundaki yönetişim süreçleri, aksiyon planları ve prosedürleri hakkında paydaşlara bilgi sağlanmış olur.

Strateji

Bu başlık altında firmalardan sürdürülebilirlik alanındaki risk ve fırsatları nasıl değerlendirecekleri ve bu planlamaların iş modelleri ile ilişkisini açıklamaları beklenir.

Risk Yönetimi

Şirketlerin sürdürülebilirlik alanındaki risk, fırsat ve stratejileri nasıl değerlendirdiği ve bunların şirketin genel risk yönetimi ile bağlantısı açıklanır. İşletmenin genel risk profili hakkında bilgi sahibi olmayı sağlar.

Metrikler ve Hedefler

Bu alanda firmalardan, TSRS tarafından belirtilen zorunlu metrikleri kullanarak, sürdürülebilirlik alanındaki risk ve fırsatları sayısal veriler ile açıklamaları beklenir. Aynı zamanda sürdürülebilirlik alanındaki hedefler ve bu hedeflerin takibi de bu başlık altında yer alır.

Raporlama yaparken kullanılan yöntem firmanın kendi seçimidir. Raporlama formatı seçerken genelde uluslararası geçerliliği olan 3 rehber kullanılmaktadır. Bu 3 rehber GRI (Küresel Raporlama Girişimi), UNGC (BM Küresel İlkeler Sözleşmesi) ve OECD (ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü) standartlarıdır.

TSRS Raporlama Süreci

1) Kapsam Belirleme

TSRS kapsamındaki firmalar hem TSRS S1 hem de TSRS S2’ye uygun bir rapor hazırlamak durumunda. Kapsamda olmayan firmalar için ise raporun beyan edileceği kurum veya kuruluşlara göre raporun kapsamını belirlemek önemli bir adım.

2) Veri Toplama

TSRS raporları finansal olmayan sürdürülebilirlik verilerine dayanır. TSRS S1 ve TSRS S2 içerisinde belirtilen verileri doğru ve güvenilir bir şekilde toplamak, raporlamaya başlamadan önce kritik bir zorunluluktur.

3) Belirlenen Formata Uygun İçerik Oluşturma

TSRS kapsamında raporda bulunması gereken verileri toplandıktan sonra daha önceden belirlenen rapor formatında içerik düzenlenir.

4) Bağımsız Denetim

Oluşturulan raporlar KGK tarafından yetkilendirilmiş kuruluşlar tarafından doğrulanmalıdır. Doğrulama aşamasında, raporlanan verilerin bütünlüğü, emisyon hesaplamalarının doğruluğu ve uluslararası standartlara uygunluk bakılır.

5) Paylaşım

Denetimden geçen raporlar firmanın yıllık finansal raporlarıyla birlikte paydaşlara sunulur.

CarbonSmart ve TSRS Raporlama Süreci

CarbonSmart ‘Karbon Ayak İzi Yönetim Platformu’ ile TSRS S2 kapsamındaki tüm metrik verilerinizi tek bir adresten yönetebilirsiniz.

CarbonSmart ile tüm emisyon hesaplamalarınızı tek bir adreste yapabilir, elde ettiğiniz verileri kaydedip analizleyebilir ve uluslararası standartlarda raporlama yapabilirsiniz.

CarbonSmart 30.000’den fazla emisyon faktörü, ISO 14064 ve ISO 14067 gibi standartlara kusursuz uyum ile TSRS raporlama sürecinde yanınızda.